Blijf zitten waar je zit

Kijk naar een koersgrafiek en het is eenvoudig vast te stellen wanneer u had moeten instappen en wanneer u had moeten uitstappen. Maar dat is with the benefit of hindsight, zoals de Engelsen het zo mooi zeggen. Kijken naar het verleden met de kennis van nu. De toekomst voorspellen is een heel ander verhaal. Dat is op z’n zachtst gezegd erg moeilijk. En misstappen kosten al gauw heel wat rendement. Daarom is market timing, actief in en uit de markt stappen in een poging laag te kopen en hoog te verkopen, een risicovolle beleggingsstrategie.

From riches to rags

Niemand kan keer op keer het beste moment van in- en uitstappen voorspellen. De kans is groot dat beleggers die actief in- en uitstappen dat op het verkeerde moment doen. En dit brengt het risico met zich mee dat zij de beste dagen op de beurs mislopen, wat grote gevolgen heeft. Want zelfs als u maar een paar van die goede dagen mist, kan dat uw rendement fors verlagen.

Recente cijfers van Fidelity, een Amerikaanse vermogensbeheerder, laten zien wat de impact kan zijn van het missen van de beste beursdagen. De onderstaande tabel laat zien welke rendementen beleggers over de afgelopen vijftien jaar (tot en met eind 2010) zouden hebben behaald indien zij volledig belegd waren geweest in vergelijking met beleggers die gedurende deze periode de beste 10, 20, 30 of 40 dagen had gemist. De cijfers zijn voor Duitse (DAX 30 Index), Europese (FTSE Europe Index) en wereldwijde (FTSE World Index) aandelenindexen.

De cijfers tonen aan dat de betere dagen op de beurs missen al gauw veel rendement kost. Wie over een periode van vijftien jaar de tien beste dagen had gemist, had meer dan de helft van het rendement ingeleverd. Wie de 20, 30 of 40 beste dagen had gemist, was nog verder achtergebleven. Deze recente cijfers zijn vrij extreem. Eerdere onderzoeken over andere periodes laten hetzelfde beeld zien maar met minder grote uitslagen. Grosso modo kan je zeggen dat beleggers die de beste tien dagen missen rond een derde van het rendement inleveren. Wie meer van de beste dagen mist levert meer in.

Uiteraard zou het missen van de slechtste dagen op de beurs een hoger rendement opleveren dan volledig belegd blijven. Maar de slechtste dagen zijn net zo moeilijk te voorspellen als de beste dagen. Bovendien liggen de beste en slechtste dagen op de beurs vaak dicht bij elkaar. Sterke stijgingen zie je vaak vlak vóór en vlak na sterke dalingen. Een belegger die de dalingen probeert te vermijden door uit te stappen moet het moment waarop hij weer instapt behoorlijk nauwkeurig kunnen timen wil hij niet ook de grootste stijgingen mislopen. Tel daarbij op de transactiekosten die het in- en uitstappen met zich meebrengt, en het wordt duidelijk waarom de meeste beleggers zich beter verre kunnen houden van market timing.

De factor mens

Naast de kille cijfers is het ook van belang om rekening te houden met de factor ‘mens’. Hoe wij in elkaar zitten, geprogrammeerd zijn, ons gedragen. Om in een periode van grote euforie te verkopen en in tijden van tegenspoed te kopen vergt een hoge mate van rationaliteit. Je moet je emoties kunnen uitschakelen en uitermate koelbloedig zijn om je niet te laten beïnvloeden door het heersende sentiment, alles wat je leest en hoort en tegen de kudde in te handelen. Dit lijkt op het eerste gezicht misschien niet zo moeilijk, maar de ervaring leert dat in de praktijk maar heel weinig mensen hiertoe in staat zijn. Zelfs ervaren rotten in het vak. Wij zijn nou eenmaal geen robots.

Ook moet de belegger die actief in- en uitstapt altijd twee keer goed zitten. Zowel het moment van instappen als het moment van uitstappen moet hij correct inschatten. Twee keer correct gokken is uiteraard moeilijker dan één keer. Bovendien is het nogal onwaarschijnlijk dat één persoon het in zich heeft om zowel op hoogtepunten als op dieptepunten van de markt de situatie correct in te schatten en ernaar te handelen. Het type persoon dat in slechte tijden durft in te stappen is een ander dan de persoon die in goede tijden verkoopt. De eerste is (gechargeerd) een ervaren, berekenende opportunist. Hebzucht is een belangrijke drijfveer. De tweede is van nature overwegend nerveus en verontrust. Angst overheerst. Deze verschillende karaktertrekken zie je niet vaak in één persoon terug. Wij zijn van nature ofwel meer optimistisch ofwel meer pessimistisch ingesteld. Het zijn geen eigenschappen waar we makkelijk tussen kunnen schakelen.

Conclusie

Sommige beleggers hebben het idee dat zo nu en dan uit de markt stappen een veilige strategie is. Wat kan er immers mis gaan bij het aanhouden van cash? Dit is een misvatting. Je hoeft er niet zo veel naast te zitten met je timing om heel wat rendement mis te lopen. En onderzoek laat zien dat dit in de praktijk ook precies is wat er gebeurt. Zowel beleggers die rechtstreeks in individuele aandelen beleggen als beleggers die in en uit beleggingsfondsen stappen zouden betere resultaten behalen als ze gewoon rustig bleven zitten. Al met al is market timing eerder een risicovolle dan een risicomijdende beleggingsstrategie.